Menu
Menu
MenuWybuch I wojny światowej zdezorganizował pracę szkoły. Gimnazjum nie zostało upaństwowione. Zajęcia w szkole trwały tylko miesiąc. 14 listopada władze wojskowe zajęły budynek szkolny i urządziły w nim szpital dla chorych na cholerę.
Dopiero w dwa miesiące później, 10 stycznia 1915 r. na nowo rozpoczęto naukę, ale w domu Agnieszki Chwastowskiej. Do budynku Gimnazjum wrócono w kwietniu 1915 r. Ponieważ nauka rozpoczęta została z opóźnieniem, rok szkolny przedłużono do l O lipca 1915 r. Zajęcia odbywały się w warunkach bardzo kiepskich. W 1916 r. zorganizowano herbaciarnię, która wydawała za darmo lub za bardzo niskie opłaty herbatę, kawę i obiady dla ubogich uczniów. W tym też celu powstały pierwsze klasy dziewczęce tzw. hospitanek.
W drugim roku wojny szkoła rozpoczęła pracę 3 września 1915 r. Jak w poprzednich latach młodzież brała udział w nabożeństwach żałobnych śp. cesarzowej Elżbiety i śp. cesarza Ferdynanda, oraz z okazji imienin cesarza Franciszka Józefa, a także w nabożeństwach rocznicowych. W kwietniu i maju wzięła udział w zbiórce wełny i kauczuku na cele wojenne. W dniach 17 i 18 maja 1916 r. miała miejsce inspekcja szkoły dokonana prze Radcę Rządu Stanisława Rzepińskiego.
Podobnie wyglądał kolejny rok szkolny 1916/17, jeżeli chodzi o informacje zawarte w sprawozdaniach szkoły. Uczniowie Gimnazjum oraz ich nauczyciele walczyli na frontach w I wojnie światowej. Profesor Józef Pietrzak pełnił służbę w Legionach. Zwolniony jako inwalida wrócił do Gimnazjum obejmując z powrotem obowiązki nauczyciela. Profesor Aleksander Topolski także służył w Legionach oraz w C.K. obronie krajowej. Jan Urbański - tercjan (ówczesny woźny) - walczył na froncie południowym, gdzie zginął i został pochowany w rowie strzeleckim. Włodzimierz Uruski - walczył jako sierżant w Legionach.
Z uczniów w szeregach armii znaleźli się: Dawid Wilchstein, Narcyz Germata, Jakub Bromberger, Remigiusz Kościński (poległ 31 sierpnia 1917 r. w bitwie pod Bresbowicą), Władysław Spyra, Stanisław Zegartowski, Michał Oczkowski, Józef Kościelniak, Jan Kuśnierczyk, Salomon Klein, Mieczysław Piekło, Antoni Dęsół, Tadeusz Grzelewski (wrócił do szkoły w roku szkolnym 1917/18).
Skład grona pedagogicznego w roku szkolnym 1917/18 był następujący:
Pomimo trwania wojny starano się kontynuować naukę. Rok szkolny 1917/18 jak przed wojną rozpoczął się nabożeństwem 3 września. Uroczystości szkolne przedstawiały się następująco:
Organizowano również uroczyste poranki dla uczczenia pamięci: Tadeusza Kościuszki (25 października 1917), Henryka Dąbrowskiego (6 czerwca 1918). Obchodzono też rocznice: powstania listopadowego, styczniowego i konstytucji 3 maja.
14 i 15 listopada 1917 r. wizytował Gimnazjum Radca Rządu, C.K inspektor krajowy Stanisław Rzepiński. W dniach 14 i 15 stycznia 1918 r. uczniowie w sali "Sokoła" przy współudziale i pod kierunkiem profesorów wystawili w połączeniu z Szopką Rydla, Jasełka, z których dochód był przeznaczony na herbaciarnię szkolna.
18 stycznia 1918 r. restryktem Ministerstwa Wyznań i Oświecenia szkoła otrzymała prawo przeprowadzania egzaminów dojrzałości. Powiększona została o zbiory książkowe ofiarowane przez profesorów i uczniów biblioteka szkolna.
Nowe wpisy uczniów do klasy pierwszej na rok szkolny 1918/19 miały miejsce l września 1918 r., a egzaminy 2 września. W tym też roku otwarto klasę ósmą. 3 września 1918 r. uroczystym nabożeństwem rozpoczął się rok szkolny, a zajęcia lekcyjne dzień później.
Brak jest sprawozdań z lat 1918/19 i 1919/20. Związane jest to z likwidacją galicyjskiego szkolnictwa. Chrzanów znalazł się w odradzającym się państwie polskim i rozpoczęło się tworzenie szkolnictwa polskiego. Bardzo ważnym wydarzeniem w roku szkolnym 1918/19 była pierwsza matura. Zdali ją wtedy następujący uczniowie:
Do komisji egzaminacyjnej należał dyrektor dr Wojciech Krajewski jako przewodniczący i członkowie: ks. Feliks Bytomski, Albin Kącki, Kazimierz Bachorz, Adolf Loewenfeid, Józef Pietrzak, Jan Stec, Tadeusz Urbańczyk, Jan Żuk.
Wspomniane już wcześniej zmiany związane z tworzeniem się państwa polskiego miały także wpływ na szkołę. Część profesorów została oddelegowana do pracy w innych placówkach. Dr Wojciech Krajewski został dyrektorem Gimnazjum w Inowrocławiu, a w 1919 r. został tam przeniesiony Józef Pietrzak.
Rada Szkolna Krajowa ogłosiła w tej sytuacji konkurs na dyrektora Gimnazjum. Został nim z dniem 31 lipca 1919 r. Jan Pęckowski. Większość dawnych nauczycieli podjęła pracę w Gimnazjum. Rada Szkolna Krajowa oraz dyrektor Gimnazjum złożyli ponownie wniosek do Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego o upaństwowienie Gimnazjum, co stało się we wrześniu 1919 roku. l grudnia 1919 r. zostało ogłoszone upaństwowienie szkoły i nadano jej imię Stanisława Staszica. W tej sytuacji Rada Szkolna Krajowa przestała działać. 29 marca 1920 r. odbyło się ostatnie posiedzenie Towarzystwa Prywatnego Gimnazjum Realnego w Chrzanowie, które postanowiło całą posiadłość przekazać na Skarb Państwa. Wydział Rady Powiatowej zobowiązał się płacić czynsz za odnajmowane sale szkolne przez l O lat, a Gmina Miasta Chrzanowa dostarczać opału, oświetlenia i dbać o czystość budynku przez 15 lat.
